B92
Tanjug
September 23, 2014
Izložba dokumenata i fotografija povodom sedam decenija od misije "Halijard", tokom koje je u Drugom svetskom ratu u Pranjanima kod Čačka spaseno više od 500 američkih vazduhoplovaca, otvorena je večeras u Beogradu.
![]()
![]()
Tanjug
September 23, 2014
Izložba dokumenata i fotografija povodom sedam decenija od misije "Halijard", tokom koje je u Drugom svetskom ratu u Pranjanima kod Čačka spaseno više od 500 američkih vazduhoplovaca, otvorena je večeras u Beogradu.
Tanjug / Ministarstvo odbrane
Izložbi koja je otvorena u Domu garde na Topčideru prisustvovali su predstvanici Ministarstva odbrane i Vojske Srbije, ambasade SAD u Beogradu i Fondacije "Halijard' iz Vašingtona, načelnik Generalštaba Vojske Republike Srbije Ljubiša Diković, princ Aleksandar Karađorđević...
Zamenik ambasadora SAD u Beogradu Gordon Dugud je rekao da i ova izložba pokazuje da nisu zaboravljeni svi napori i hrabrost srpskog naroda u spasavanju američkih pilota. On je dodao da je ovo kao i jučerašnje obeležavanje sedam decenija od operacije "Halijard" u Pranjanima, veza koja postoji između dva naroda u situaciji kada smo suočeni sa tiranima.
Dugud je još jednom odao počast srpskom narodu za sve što je tada urađeno i u znak sećanja na herojski podvig svoje kraće obraćanje završio rečima: "Hvala, Srbijo".
Savetnik predsednika Srbije Oliver Antić je podsetio da su predstavnici Jugoslovenskog pokreta u otadžbini Dragoslava Mihailovića tada spasili više od 500 američkog vazduhoplovnog osoblja, ali i pilote iz drugih zemalja. Antić je dodao da su pri tome mnogi od Srba i stradali ne želeći da odaju gde se piloti kriju i da to pokazuje kako Srbi na savezništvo gledaju, kao na ideju za koju se mora i treba žrtvovati.
Predsednik fondacije misije "Halijard" Džon Kapelo je rekao da su dobitnici karte i zahvalnice te fondacije predsednik Srbije Tomislav Nikolić, ministar odbrane Bratislav Gašić, kao i Antić i Diković.
Tanjug / Ministarstvo odbrane
U ime predsednika Republike člansku kartu i zahvalnicu primio je Antić. U Pranjanima, između Gornjeg Milanovca i Čačka, tokom Drugog svetskog rata organizovana je najveća akcija savezničkih snaga za spasavanje američkih pilota iza neprijateljskih linija, nazvana "Halijard".
Operacija "Halijard" iz leta 1944. godine se smatra i za jednu od najuspešnijih spasilačkih misija izvedenih iza neprijateljskih linija u istoriji ratovanja. Tada je oko 1.000 američkih pripadnika vazduhoplovnih snaga oboreno je iznad okupirane Jugoslavije, od kojih je veliki broj završio u Srbiji. Selo Pranjani je mesto gde je počelo spasavanje više od 520 savezničkih pilota u avgustu 1944. tako što je uz pomoć srpskog lokalnog stanovništva napravljena pista na koju su američki avioni mogli da slete i spasu pilote.
Pripadnici Vazduhoplovnih snaga SAD, po povratku u otadžbinu, posvedočili su o požrtvovanosti lokalnih srpskih seljana koji su ih hranili i štitili, u nekim slučajevima i do šest meseci. Američki piloti evakuisani su s privremenog aerodroma Galovića livade, pod Ravnom gorom, u više desetina noćnih i dnevnih letova transportnih aviona, koji su ih prebacili do baza u Italiji.
Misija "Halijard" ostvarena je u saradnji s pripadnicima Jugoslovenske vojske u otadžbini koji su organizovali prihvat pilota i njihovo skrivanje od Nemaca. Američki zvaničnici su poslednjih godina posećivali Pranjane i izražavali zahvalnost srpskim porodicima koje su spasle stotine američkih pilota, koje su u Drugom svetskom ratu oborile nacističke snage.
*****
If you would like to get in touch with me, Aleksandra, please feel free to contact me at ravnagora@hotmail.com
*****